Απόψεις -> Φυσική Δόμηση

Τεχνική Cob

Φυσική δόμηση (Natural Building) είναι ένα σύνολο από τεχνικές κατασκευής σπιτιών και διαφόρων άλλων δομών. Οι τεχνικές αυτές είναι είτε παραδοσιακές που χρησιμοποιούνται εδώ και χιλιάδες χρόνια είτε συνδυασμοί παραδοσιακών μεθόδων με νέες ιδέες και τεχνολογίες. Παραδείγματα είναι τα πλιθιά, το cob, οι γαιόσακοι, η συμπυκνωμένη γη, οι αχυρόμπαλες κά.
Η Φυσική Δόμηση είναι ένα από τα παιδιά της ανάγκης για έναν Βιώσιμο τρόπο ζωής. Έτσι οι τεχνικές φυσικές δόμησης έχουν τα πιο κάτω βασικά χαρακτηριστικά:

α) Χρησιμοποιούν φυσικά υλικά που βρίσκονται στο άμεσο φυσικό περιβάλλον του χτιζόμενου οικήματος.
Το κυριότερο υλικό είναι η γη, δηλαδή το χώμα, και ανάλογα με την τεχνική απαιτείται και διαφορετική σύσταση χώματος. Το γεγονός αυτό καθιστά δυνατή την κατασκευή σπιτιού από όλους τους ανθρώπους όπου και αν ζουν, καθώς το βασικό υλικό που είναι το χώμα υπάρχει παντού σε αφθονία. Διαφορετικοί τύποι χώματος θα ευνοήσουν διαφορετικές τεχνικές Φυσικής Δόμησης.

β) Παράγουν Βιώσιμα σπίτια, δηλαδή σπίτια που για την κατασκευή τους και τη χρήση τους απαιτούν την ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας (πχ ρεύματος) και φυσικών πόρων (πχ ξύλου).
 Η συμβατική κατασκευή σπιτιών προϋποθέτει την αθρόα χρήση τσιμέντου. Το τσιμέντο είναι ένα υλικό που για να παραχθεί επιβαρύνει εντονότατα το περιβάλλον. Η παραγωγή τσιμέντου είναι υπεύθυνη για το 12% της παραγωγής του διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως. Συνεπώς η κατάργηση ή ελαχιστοποίηση της χρήσης του στα φυσικά σπίτια θα μπορούσε να αποτελέσει σπουδαία συμβολή στην αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού προβλήματος.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το ξύλο. Τεράστια τμήματα του δάσους του Αμαζονίου αποψιλώνονται καθημερινά και το μεγαλύτερο μέρος του ξύλου καταναλώνεται στην κατασκευή σπιτιών. Στη Φυσική Δόμηση η χρήση ξύλου μπορεί να περιοριστεί στο μηδέν.
Επιπλέον, ένα φυσικό σπίτι θα χρειαστεί λιγότερη δαπάνη ενέργειας στη χρήση του από ότι ένα συμβατικό. Αυτό συμβαίνει αφ'ενός διότι μέρος της Φυσικής Δόμησης είναι και η βέλτιστη χρήση των φυσικών φαινομένων (ήλιου, ανέμου κλπ) για την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών μέσα στο σπίτι, αφ'ετέρου διότι τα φυσικά υλικά εξασφαλίζουν καλύτερη διαχείριση της θερμότητας.

γ) Το κόστος τους είναι μικρό και συνίσταται κυρίως στα εργατικά χέρια και όχι στα υλικά.
Άρα και ένας φτωχός άνθρωπος μπορεί με την παρέα του να το κατασκευάσει με μικρό κόστος ( πχ 2.000 ευρώ) σε αρκετά μικρό χρονικό διάστημα (πχ σε δύο εβδομάδες). Ο υπερπληθυσμός, οι πόλεμοι, τα φυσικά φαινόμενα και άλλες αιτίες έχουν οδηγήσει στην ύπαρξη εκατομμυρίων αστέγων. Αυτοί οι άνθρωποι με ελάχιστη εκπαίδευση και μια μικρή οικονομική βοήθεια θα μπορούσαν να στεγαστούν κατασκευάζοντας το σπίτι τους μόνοι τους.

δ) Είναι απλές και δεν απαιτούν εξειδικευμένη γνώση. Μπορούν να εφαρμοστούν από τον καθένα.

Τεχνική γαιοσάκων

Το να ζεις στην εποχή της εξειδίκευσης σε κάνει πολλές φορές να αμφιβάλλεις αν μπορείς να κάνεις οτιδήποτε έξω από την ειδικότητά σου. Κι όμως ο άνθρωπος είναι κατεξοχήν πολυπράγμων και στο παρελθόν έφτιαχνε μόνος του αυτά που σήμερα θεωρούμε ότι χρειάζονται ειδικό. Δεν πάνε πολλά χρόνια από τις εποχές που όλη η γειτονιά μαζευόταν για να χτίσει το σπίτι ενός χωριανού. Αν οι άνθρωποι μπορούσαν στηριζόμενοι στην παράδοση και στον κοινό νου να κάνουν κάτι τέτοιο στο παρελθόν, ας φανταστούμε τι μπορούμε να κάνουμε σήμερα που η πληροφορία είναι άφθονη και η επικοινωνία πανεύκολη. Σήμερα μπορούμε να χτίσουμε μόνοι μας σπίτια ασφαλή, φθηνά και βιώσιμα.

ε) Είναι συνυφασμένες με τον ανθρώπινο χαρακτήρα της κατασκευής, όπου η καμπύλη κυριαρχεί έναντι του τετραγώνου που συναντάμε στις συμβατικές κατοικίες. Η αισθητική τους προσεγγίζει την αισθητική της φύσης.
 Έχετε δει πολλά τετράγωνα στη φύση; Η φύση είναι γεμάτη από καμπύλες και παρουσιάζει σχηματισμούς που είναι ταυτόχρονα όμορφοι και εργονομικοί. Ένα θολωτό κτίσμα συνδυάζει ασφάλεια και αισθητική, αποτελεί δε ένα ιερό γεωμετρικό σχήμα που έχει ευεργετική επίδραση στο ψυχόγραμμα του ανθρώπου. Είναι δηλαδή το ακριβώς αντίθετο με τα γκρίζα κουτιά που σήμερα μας καταδυναστεύουν τη ζωή.
Εξάλλου η Φυσική Δόμηση μας δίνει τη δυνατότητα να βάλουμε τη δική μας πινελιά στην αισθητική του σπιτιού που εμείς χτίζουμε και στο οποίο εμείς προοριζόμαστε να ζήσουμε. Δεν είναι αυτό καλύτερο από το να ζούμε μέσα σε πανομοιότυπα τετράγωνα διαμερίσματα;

Αγγλικό αγροτόσπιτο από Cob. Χτίστηκε το 1539!

Η Φυσική Δόμηση είναι μια νέα και ορμητική τάση και ενδυναμώνεται διαρκώς με νέες ιδέες, οι οποίες οδηγούν στην κατασκευή ανθεκτικών σπιτιών. Ακραία φυσικά φαινόμενα όπως σεισμοί, πλημμύρες, φωτιές αποτελούν συχνά μεγαλύτερο κίνδυνο για μια συμβατική κατασκευή παρά για ένα φυσικό σπίτι. Ωστόσο, ο σπουδαιότερος κριτής, ο πανδαμάτορας χρόνος, έχει αποδείξει ότι παραδοσιακά σπίτια κατασκευασμένα με φυσικό τρόπο έχουν αντέξει για εκατοντάδες χρόνια, κάτι που θα ζήλευε και η πιο σύγχρονη συμβατική κατασκευή.

Γιώργος Τσιτσιρίγκος
dasos22350@gmail.com